W dzisiejszym artykule chciałabym opowiedzieć Wam o kluczowych punktach terapeutycznych w przypadku leczenia przerostu bakteryjnego jelit – SIBO. Czytając mój artykuł, dowiecie się jaka jest droga pacjenta podczas leczenia SIBO, czy dieta w SIBO jest kluczowym elementem terapii oraz jak powinna wyglądać dieta po zakończeniu leczenia farmakologicznego. Wielokrotnie trafiają do mnie pacjenci, którzy całymi latami cierpieli na powszechnie znany zespół jelita drażliwego (IBS), a ich leczenie przebiegało objawowo. Nie widzieli dla siebie nadziei na długotrwałe zlikwidowanie przykrych objawów. Okazywało się, że po wykonaniu badań testu oddechowego wodorowo-metanowego ich długoletnie IBS okazywało się być SIBO. Po zastosowaniu odpowiedniego leczenia dietetycznego i farmakologicznego przykre objawy znikały. Zapraszam do przeczytania całego artykułu i udostępnienie tej wiedzy innym! Miłej lektury. ?

Po pierwsze, badania diagnozujące SIBO

Jeżeli dokuczają Tobie przykre dolegliwości, o których pisałam w poprzednim artykule o SIBO (link znajdziesz klikając TUTAJ), warto na początku wykonać odpowiednią diagnostykę. Jest to bardzo ważny element dalszej terapii, aby wiedzieć jak bardzo zaawansowany przerost bakteryjny występuje w jelitach pacjenta. Ważne jest również jakie gazy są wydzielane przez mikroorganizmy powodujące SIBO. Czy jest to jedynie wodór, metan czy może oba gazy? Są to kluczowe informacje dla specjalisty, które pomagają w dalszym prowadzeniu pacjenta. Chcąc zdiagnozować SIBO wykonuje się test oddechowy wodorowo-metanowy, badanie trwa, ok. 3 godziny. O specyfice tego testu można również przeczytać w moim poprzednim artykule (link do artykułu). Na rynku można znaleźć różne testy. Warto jednak wybierać te, które badają badają zarówno metan jak i wodór, a pomiar trwa 3 godziny. Jest to kluczowe, ponieważ przerost bakteryjny mogą powodować różne typy mikroorganizmów, jedne produkują wodór, inne siarkowodór, a jeszcze inne metan. W zależności od ilości tych gazów dobierane jest odpowiednie leczenie. Dodatkowo kluczowy jest czas trwania badania, powinien on wynosić min. 3 godziny. W niektórych przypadkach, to właśnie około trzeciej godziny badania widoczne są większe ilości metanu. Każdy chory pacjent z objawami charakterystycznymi dla IBS (zespół jelita nadwrażliwego) powinien wykonać badanie testu oddechowego wodorowo-metanowego w celu zróżnicowania, czy w ich przypadku jest to rzeczywiście IBS, czy SIBO.

Po wykonaniu badania rozpoznającego SIBO rozpoczyna się leczenie

Gdy już zostaną wykonane badania różnicujące IBS od SIBO, wiadomo już z czym mamy do czynienia. Po potwierdzeniu SIBO, konieczne jest wprowadzenie odpowiedniej terapii.

Leczenie SIBO – sposoby:

• Antybiotyki na receptę
• Ziołowe preparaty antybiotyczne
• Dieta elementarna
• Dieta indywidualnie dopasowana do potrzeb i dolegliwości pacjenta z SIBO

Rozpoczynając leczenie farmakologiczne, bez względu czy są to leki na receptę, czy preparaty ziołowe o działaniu antybiotycznym, należy wiedzieć, że w większości przypadków pojedyncze leczenie nie wystarcza. W zależności od zaawansowania SIBO należy je powtarzać. Dlatego, zanim rozpocznie się leczenie należy wykonać test oddechowy. Pierwsze badanie stanowi punkt porównawczy dla kolejnych wyników i testów. Szacuje się, że u pacjenta po jednorazowym leczeniu antybiotykami, zmniejsza się ilość gazów o ok. 30 ppm (ppm. jednostka miary dla ilości gazów). Gdy pacjent ma bardzo zaawansowane SIBO zazwyczaj potrzebuje paru „kursów” leczenia.

Czym różni się SIBO z podwyższonym wynikiem metanu od SIBO z podwyższonym wynikiem wodoru

Pacjent z przerostem bakteryjnym z podwyższoną ilością metanu posiada postać SIBO z zaparciami. Powinien również wiedzieć, że jego terapia będzie cięższa, niż w przypadku osób z podwyższoną ilością wodoru. Chcąc uporać się z mikroorganizmami produkujących metan, pacjent powinien być leczony dwoma antybiotykami. Daje to większe szanse powodzenia leczenia.

Syndorom die off – tzw. Syndrom wymierania bakteryjnego

Co dalej dzieje się z pacjentem, kiedy przejdzie terapię farmakologiczną, bądź preparatami ziołowymi? Często są widoczne objawy nadmiernego wymierania szkodliwych mikroorganizmów, tzw. Die-off symptom. Jest to bardzo nieprzyjemny element terapii. Nie jest on koniecznym elementem potwierdzającym skuteczność terapii – nie musi występować u każdego chorego. Osoby z objawami syndromu wymierania bardzo często odczuwają objawy grypopodobne, czują ból oraz mogą pojawić się objawy podobne do infekcji górnych dróg oddechowych. Mało tego, dotychczasowe przykre dolegliwości SIBO mogą się zaostrzyć. Zazwyczaj zwiększa się ilość gazów, wzdęć, biegunek bądź zaparć. Etap ten jest chwilowy, jednak warto wiedzieć o możliwości jego wystąpienia.

Badania kontrolne po zakończeniu leczenia SIBO

Po zakończeniu terapii ponownie należy wykonać badania testu oddechowego. Niezbędne są one do sprawdzenia stopnia redukcji SIBO, oraz czy w ogóle nadal występuje przerost bakteryjny jelit. Jestem zwolenniczką powtarzania badań oddechowych po zakończeniu leczenia nawet w tedy, gdy pacjent nadal skarży się na uciążliwe dolegliwości. Jest to kluczowe w przypadku pacjentów, którzy po zakończeniu leczenia nie mają już SIBO, a ich dolegliwości się utrzymują. Wskazuje to na potrzebę dalszego szukania przyczyn dolegliwości. Jak wielokrotnie wspominam w swoich artykułach indywidualne podejście do pacjenta jest bardzo ważne. Jeżeli wyniki testu nadal będą wskazywały na SIBO, warto zastanowić się nad innym rodzajem leczenia. Jak do tej pory pacjent otrzymywał leki farmakologiczne, warto przy kolejnym leczeniu spróbować antybiotyków ziołowych, lub diety elementarnej… Każdy z nas jest inny i to, że na jednego pacjenta podziałały antybiotyki ziołowe, nie oznacza, że będą one równie skuteczne dla innej osoby. Warto próbować i znaleźć najlepsze leczenie dla poszczególnego przypadku.

Wyleczenie SIBO – i co dalej

Jeżeli po leczeniu wyniki są już prawidłowe, nie oznacza to, że można spokojnie wrócić do diety i nawyków sprzed SIBO. Przerost bakteryjny w większości przypadków jest efektem zaburzeń w motoryce przewodu pokarmowego. Ważne jest, aby każdy pacjent, który pozytywnie przeszedł terapię farmakologiczną czy dietetyczną zażywał, min. przez 3 miesiące po leczeniu, środki prokinetyczne. Może to być sproszkowany korzeń imbiru, czy po prostu ziołowy preparat jakim jest Iberogast. Ważna jest dalsza kontynuacja diety. Przyjmując jedynie preparaty mające na celu usprawnienie motoryki przewodu pokarmowego, jednocześnie zaniedbując dietę, pacjent ma duże ryzyko nawrotu problemów z przerostem bakteryjnym jelit.

Czy istnieje uniwersalna dieta przy leczeniu SIBO

Dieta pacjentów z przerostem bakteryjnym jelit powinna być indywidualnie dobrana pod problemy zdrowotne i niepokojące objawy każdego pojedynczego pacjenta. Nie ma jednej diety, która byłaby idealna dla wszystkich z SIBO. Niektórzy mają problemy z odpowiednią kwasowością treści żołądkowej, inni mają zbyt mało enzymów trawiennych, dla wszystkich tych problemów powinny być wdrożone inne modyfikacje diety i leczenie. Nie jest wskazane korzystanie z szablonów diet, ponieważ nie są one dostosowane do indywidualnych potrzeb chorego. Mogą one jedynie zaleczyć objawy, lecz nie wyeliminują przyczyn problemów. Zawsze warto rozważyć współpracę ze specjalistą, dietetykiem klinicznym, który indywidualnie dobierze odpowiednią terapię żywieniową.

Mam nadzieję, że artykuł był dla Was przydatny, i że podzielicie się ze mną w komentarzu swoją opinią na jego temat! Koniecznie udostępnijcie artykuł dalej, może dla kogoś będzie on równie przydatny jak dla Was?

Pozdrawiam serdecznie,

dietetyk kliniczny online

mgr Justyna Krzemińska (Lenda)

Poradnia dietetyczna online Just Food Therapy

Źródła i przydatna literatura:

1. Uday C, Ghoshal J.: How to Interpret Hydrogen Breath Tests. Neurogastroenterol Motil. 2011 Jul; 17(3): 312–317
2. Amit H. Sachdev, Pimentel M.: Gastrointestinal bacterial overgrowth: pathogenesis and clinical significance. Ther Adv Chronic Dis. 2013 Sep; 4(5): 223–231
3. Chedid V, Dhalla S, Clarke J.: Herbal Therapy Is Equivalent to Rifaximin for the Treatment of Small Intestinal Bacterial Overgrowth. Glob Adv Health Med. 2014 May; 3(3): 16–24
4. Cuoco L, Salvagnini M.: Small intestine bacterial overgrowth in irritable bowel syndrome: a retrospective study with rifaximin. Minerva Gastroenterol Dietol. 2006 Mar; 52(1): 89-95
5. Pimentel M, Lembo A, Chey WD.: Rifaximin therapy for patients with irritable bowel syndrome without constipation. N Engl J Med. 2011 Jan 6; 364(1): 22-32
6. Doświadczenie z pacjentami w poradni dietetycznej online Just Food Therapy, oraz materiały ze studiów medycyny funkcjonalnej na Functional Medicine University